Wat is het Syndroom van Raynaud?

Het syndroom van Raynaud wordt ook wel het fenomeen van Raynaud of ziekte van Raynaud genoemd. Het is een vaataandoening waarbij kleine slagaders verkrampen waardoor de bloedtoevoer naar de achter gelegen weefsels afneemt. Het komt met name voor bij de kleine bloedvaten in de vingers en/of de tenen. Het zorgt voor tijdelijk gevoelloze, verkleurde vingers of tenen en kan erg pijnlijk zijn. Een aanval ontstaat vooral bij kou en vocht, het aanraken van koude voorwerpen, heftige emoties of een te snelle overgang van warm naar koud. Dan trekken de slagaders te snel samen en ontstaan er klachten. Het syndroom van Raynaud uit zich meestal voor het eerst in of net na de puberteit en komt vooral voor bij vrouwen.

Daarnaast zijn er twee vormen van Raynaud: de primaire en secundaire vorm. De primaire vorm komt het meest voor. Hieronder leggen we het verschil uit.

Primaire vorm van Raynaud

De primaire vorm is iets losstaand en ontstaat niet als gevolg van een andere ziekte. Daarom wordt het ook wel de ziekte van Raynaud genoemd. Het is echter geen ernstig ziektebeeld en kan vanzelf verminderen bij ouder worden.

Bij de primaire vorm van Raynaud treden de vaatkrampen en verkleuringen meestal tegelijk bij beide handen op, met uitzondering van de duimen. Er kunnen ook klachten aan de tenen of de punt van de neus/oren aanwezig zijn. Een aanval kan uitgelokt worden door:

  • een koude omgeving of het aanraken van een koud voorwerp
  • het werken met trillende apparaten of het aanslaan van toetsen van een piano of een toetsenbord
  • heftige emoties zoals angst, verdriet of woede

Secundaire vorm van Raynaud

Het secundair fenomeen van Raynaud kan het gevolg zijn van een andere aandoening met afwijkingen in de vaatwand. Voorbeelden van deze aandoeningen zijn:

Ook bepaalde geneesmiddelen, zoals bètablokkers, veroorzaken soms deze secundaire vorm.

Bij de secundaire vorm zijn er vaak blijvende afwijkingen aan de haarvaten in de vingertoppen of tenen. Het beloop van de secundaire vorm is afhankelijk van de onderliggende ziekte. De aanvallen zijn vergelijkbaar met die bij de primaire vorm. Het verschil is dat bij de secundaire vorm de aanvallen niet aan beide handen of voeten tegelijk optreden.

Symptomen

Typische symptomen van Raynaud zijn doof aanvoelende vingers of tenen. Vingers of tenen verkleuren van wit naar blauwpaars en daarna bij opwarmen naar rood. Daarom wordt het ook wel het drie-kleuren fenomeen genoemd. Vooral wanneer de huid weer opwarmt kan dit ook pijnlijk zijn. Naast dat dove gevoel komen ook tintelingen voor, vooral in de vingers. Een aanval duurt ongeveer 5 tot 30 minuten. Sommige patiënten met Raynaud hebben ook klachten in andere delen van het lichaam, zoals de oren, neus, lippen en tong.

Raynaud behandelen

Een behandeling is niet altijd nodig. Soms hebben mensen al op jonge leeftijd last van Raynaud, maar verdwijnen de klachten op latere leeftijd. Als podoloog kunnen we ook weinig aan deze klachten doen. Mochten er hele ernstige klachten aanwezig zijn dan kan een medische behandeling nodig zijn. Mogelijkheden hiervoor zijn:

  • Medicijnen die de bloedvaten verwijden;
  • Doorsnijden van een zenuw, zodat de spiertjes in de vaatwand niet meer kunnen verkrampen;
  • De zenuw tijdelijk uitschakelen door een injectie.

Bij het secundaire fenomeen van Raynaud is de aanpak van de onderliggende ziekte belangrijk. Bij een goede behandeling verminderen dan de klachten.

Wat kunt u zelf doen?

Met deze praktische tips zijn klachten te voorkomen/verminderen:

  • Blijf zoveel mogelijk in goed verwarmde ruimtes;
  • Kleed jewarm aan;
  • Niet roken;
  • Voldoende bewegen;
  • Stress zoveel mogelijk vermijden.

Heeft u hulp of advies nodig? Neem vrijblijvend contact met ons op